By zapewnić sobie gwarancję wysokiej urodzajności, należy regularnie zwiększać żyzność gleby. W przypadku regularnego obsiewania szklarni, bez uzupełniania zapasów niezbędnych dla rozwoju roślin substancji odżywczych, z czasem urodzajna warstwa ulegnie wyjałowieniu i degradacji, w wyniku czego spadnie poziom plonów. W ostatnim czasie coraz więcej ogrodników rezygnuje ze środków chemicznych, dając pierwszeństwo ekologicznym metodom. Hodują dżdżownice, sieją nawozy zielone, stosują kompost, przestrzegają płodozmianu.

Obornik

Efektywny i ekologiczny nawóz. Świeżego obornika nie należy stosować na cieplarnianych grządkach, ponieważ ulega on aktywnemu rozkładowi wydzielając ciepło, co może doprowadzić do «spalenia» roślin. Dlatego też powinien on przeleżeć choćby rok, by przekształcił się w próchnicę. Przyspieszyć rozkład obornika można dodając do niego kompost.

Dżdżownice

Dżdżownice

Ważne znaczenie w kwestii zwiększenia urodzajności gleby mają naturalni producenci biohumusu – dżdżownice. Regularnie przetwarzają one duże ilości odpadów organicznych, uzupełniając tym samym warstwę gleby o pożyteczne komponenty. W trakcie procesu życiowego dżdżownice pochłaniają resztki organiczne i cząsteczki gleby. Wszystkie te komponenty są przetwarzane w żołądku pod wpływem enzymów oraz mikroorganizmów i wydalane na zewnątrz w postaci gęstych granulek. W ich składzie mieści się 11 razy więcej potasu, 7 razy więcej fosforu oraz 5 razy więcej azotu niż w otaczającej glebie. Wszystkie te elementy łatwo się przyswajają, ponieważ posiadają przystępną dla roślin formę. 

Oprócz składników mineralnych, granulki te zawierają:

  • naturalne antybiotyki, które niszczą chorobotwórcze mikroorganizmy;
  • pożyteczną mikroflorę, biorącą udział w procesach glebotwórczych;
  • związki hormonalne aktywujące wschód i wzrost kultur;
  • aminokwasy i witaminy niezbędne dla normalnego rozwoju roślin;
  • odkwaszający glebę węglan wapnia. 

Przemieszczając się, dżdżownice poprawiają strukturę gruntu. Mieszają i spulchniają glebę, zwiększają jej porowatość. Tunele, które po sobie pozostawiają ułatwiają dostęp tlenu i wilgoci do korzeni roślin. Jeśli w waszej szklarni nie występują dżdżownice, to można je tam przenieść z innych działek i stworzyć sprzyjające rozwojowi roślin warunki. W tym celu należy zwilżyć i wyściółkować glebę, rozkładając na jej powierzchni słomę, siano bądź opadłe liście. 

Kompost

Kompost

Kompost – doskonały nawóz, który jest wygodną alternatywą dla komercyjnych nawozów, ponieważ:

  • poprawia strukturę gruntu, czyniąc go pulchnym i porowatym;
  • nasyca ziemię cennymi substancjami odżywczymi;
  • równoważy bilans kwasowo-zasadowy;
  • uzupełnia glebę o właściwości drenażowe i podtrzymujące;
  • tworzy zdrowy ekosystem glebowy.

Do produkcji kompostu nadają się różnorodne odpady: obornik, pomiot ptasi, suche liście i gałęzie, igliwie, skoszona trawa, słoma, plewy, trociny, chwasty, łuski z nasion, nać kultur warzywnych, łupiny z ziemniaków i owoców, skorupki jajek, fusy z herbaty i kawy, papier. Wszystkie te komponenty w wyniku działania wody, powietrza, promieni słonecznych i mikroorganizmów przeobrażają się w substancje odżywcze dla roślin. Do kompostu nie należy dodawać pełzających korzeni (na przykład perzu), chwastów zawierających dojrzałe nasiona, chorych roślin, środków chemicznych i materiałów syntetycznych, odchodów ludzkich, kocich i psich (mogą zawierać jaja helmintów).

W celu uzyskania dobrej jakości nawozu należy prawidłowo przygotować kompost. Na dnie pojemnika (można nabyć gotowy kompostownik bądź wykonać taki pojemnik z desek) należy rozmieścić papier, zmielone gałęzie i szczapy, by wykonać drenaż. Następnie rozmieszcza się 25-30-centymetrową warstwę zielonych i spożywczych odpadków, po czym 5-centymetrową warstwę ziemi. Tym sposobem powstaje «tort piętrowy». Im bardziej różnorodne odpadki będzie zawierał kompost, tym lepszy i pożyteczniejszy będzie. Dobrze byłoby naprzemiennie rozmieszczać miękkie i twarde, wilgotne i suche odpady. Każdą warstwę należy dobrze wyrównać, lecz nie ubijać, by zapewnić dostęp tlenu. Koniecznie trzeba regularnie (raz na tydzień-dwa) zwilżać kompost. Dobrze byłoby dodawać do wody specjalne roztwory. Optymalny stosunek elementów składowych: 5-10% gleba, 20-30% nawóz, 60-70% różnorodne odpady. W celu mineralizacji nawozu można dodać w niewielkiej ilości potas, superfosfat, wapno, mączkę dolomitową.

Nawozy zielone w szklarni

Nawozy zielone w szklarni

Wielu działkowiczów uprawia w poliwęglanowych szklarniach sideraty, określane mianem «nawozów zielonych», za sprawą ich kompleksowego działania. Nie tylko poprawiają one strukturę gleby i wzbogacają ją o substancje odżywcze, ale i tłumią wzrost chwastów i rozwój bytujących w glebie chorobotwórczych mikroorganizmów.

Za najlepsze «nawozy zielone» uważane są rośliny bobowate i wiechlinowate: 

  • facelia; 
  • łubin; 
  • lucerna; 
  • rzepak; 
  • gorczyca; 
  • żyto; 
  • owies. 

Można je wysiewać wczesną wiosną, jak tylko gleba w szklarni odmarznie.  Przed posadzeniem zasadniczej kultury (na 2-3 tygodnie) nawozy zielone kosi się i przy pomocy zwykłej motyki bądź motyki rosyjskiej (płaskorez) zakopuje je w ziemi na niewielką głębokość. By sprowadzić dżdżownice i przyspieszyć rozkład nawozu, zaleca się polanie gleby roztworem preparatów EM (Efektywne Mikroorganizmy). 

Płodozmian

rotacja kultur

О konieczności stosowania płodozmianu (umiejętna rotacja kultur) na polach wiedzą wszyscy, ale w poliwęglanowych szklarniach wielu działkowiczów ignoruje ten wymóg. W rezultacie z powodu nieustannej uprawy jednych i tych samych (bądź pokrewnych) kultur w jednym miejscu dochodzi do zmęczenia gleby:

  • W gruncie pojawiają się roznosiciele chorób: w przypadku pomidorów – czynniki wywołujące fytoftorozę, papryki – werticiliozę, ogórków – mączniaka prawdziwego, cebuli – mączniaka rzekomego.
  • Następuje aktywny rozwój szkodników: w przypadku stałego sadzenia okopowych roślin – nicieni, cebulowych – śmietki cebulanki.
  • Warstwa glebowa ulega wyjałowieniu, pogarsza się urodzajność, co prowadzi do utraty plonu. Przyczyna takiego stanu – stały pobór przez kultury jednych i tych samych elementów oraz nagromadzenie w gruncie specyficznych wydzielin korzeniowych.

W uniknięciu problemów pomoże prawidłowa wymiana kultur. Do tego w odróżnieniu od nieosłoniętego gruntu, na którym płodozmian ma miejsce każdego roku, w szklarni tego typu rotację można przeprowadzać częściej, ponieważ na przestrzeni roku na jednym placu można wyhodować kilka plonów.

Aby uzyskać obfity plon należy nie tylko regularnie użyźniać glebę, ale i wybrać odpowiednią szklarnię. Korzystne ceny szklarni od producenta!